Aleyna Sevim / İSTANBUL – Otomobil kullanıcılarının kış aylarında kullanılması gereken kış lastiklerinde tek bir lastiğin fiyatı 3 bin lirayı aşınca, bazı vatandaşlar ‘çıkma’ lastiklere yönelmeye başladı. İkinci el eşyaların satıldığı sitelerde binlerce ‘çıkma kış lastği’ ilanı yer alırken, bazı lastikçiler 4 adet lastiği 20-30 bin liraya varan fiyatlarla satılığa çıkardı. Öte yandan ilanlarda yer alan bazı ikinci el kış lastiklerinin, 10 yıldan daha eski olması dikkat çekti. Sürüş uzmanları ise lastiklerin belli bir zaman kullanılması ya da rafta beklemesi sonucunda yapısının bozulduğuna dikkat çekerek, sürüş sırasında virajlarda hakimiyetin azalabileceği ve aniden lastiğin patlayabileceği uyarısında bulundu.
Fren dengesini bozar!
Uluslararası Yol ve Sürüş Güvenliği Uzmanı Mert İntepe, hava soğuduğunda otomobil lastiğinin dış ortam sıcaklığına temas ettiğinde büzüştüğünü belirterek şu bilgileri verdi:
“Bu durum direksiyon manevralarının etkisini azaltıyor. Fren kabiliyetinin de ıslaklıkla alakası yok. Kuru havada bile bu lastiklerin kullanılması gerekiyor. Ama döviz bazlı fiyat artışı nedeniyle bugün sıfır kış lastiği en düşük 1500-3000 TL aralığında. Çıkma lastik fiyatları da 750 ile 1000 TL’den başlıyor. Bir otomobile ikinci el lastik alırken neden ikinci ele düştüğünü de düşünmek lazım. Lastiğin içerisine elinizi gezdirip yarık ve patlak var mı bakmazsanız bu size pahalıya mal olabilir. Araca zarar verebilir, direksiyon manevralarını emniyetli hale getirmeyebilir. Bazen sadece 2 tane lastik takmak fren dengesini bozabilir. Önden çekişse öne, arkadan çekişse arkaya takmak da arabanın aksamını bozabilir.”
Kar yağışı yanılgısı
İleri Sürüş Teknikleri ve Yol Güvenliği Uzmanı Yiğit Dedeoğlu da kış lastiklerini diğerlerinden ayıran en büyük özelliğin hamuru olduğunu kaydederek şunları söyledi:
“Kış lastiklerinin hamuru çok düşük hava sıcaklıklarında dahi sertleşmez. Bu nedenle yol tutuş performansı yüksektir. Diğer lastikler ise 7 derecenin altındaki sıcaklıklarda sertleşerek kuru zeminlerde bile tutunma performansını ciddi oranda kaybeder. Ancak kış lastikleri bu hava değerlerinde yüksek performans gösterir. Desenleri sayesinde de karlı zeminlerde çok daha iyi tutunma becerisi gösterirler. Araçta kış lastiği olsa bile karlı ve buzlu yollar için bagajda kar zinciri olması gerekmektedir. Öte yandan kış lastiklerini alırken yalnızca çeker dingil üzerinde bulunan lastikler için değil 4 lastik için almalıyız. Mevcutta kış lastiğimiz varsa uygun koşullarda saklamalı, diş derinliği 4 mm’nin altına düştüyse ya da yüzeyinde kılcal çatlaklar olacak kadar sertleştiyse kesinlikle yenisini almalıyız. Şu an ortalama kış lastiğinin tanesi 2000 TL ve üzeri fiyatlarla satılmaktadır. Çıkma lastikler 300 liradan başlıyor. Ancak 300 liraya satılan lastikler oldukça eski ve bekleme süresinin fazla olmasından ötürü sertleşmiş ve yol tutmayan lastikler oluyor genellikle. Böyle lastiklerle sürüş sırasında fren mesafesi uzar, virajlarda hakimiyet azalır ve aniden lastik patlayabilir. İkinci el lastikleri asla önermiyoruz. Daima üretim tarihi yeni olan, kullanılmamış lastikler kullanılmalı.”
Cezası 2 bin 568 lira
İstanbul’da 25 Kasım’da başlayan kış lastiği kullanma zorunluluğu, Türkiye genelinde 1 Aralık 2023-1 Nisan 2024 tarihleri arasında uygulanacak. Araçlarına kış lastiği taktırmayanlara 2 bin 568 TL trafik cezası uygulanacak ve sürücülere 10 ceza puanı verilecek. Yük ve yolcu taşımacılığı yapanlar dışındaki hususi araçlar için uygulama zorunlu değil.
